Jakie ogrzewanie do domu wybrać w 2024 roku, aby jak najwięcej zaoszczędzić?

Jest wiele sposobów ogrzewania domu i możliwości instalacji grzewczej w budynkach jednorodzinnych. Najpopularniejsze z nich to piece na ekogroszek oraz ogrzewanie gazowe. Ale czy te formy nadal są najtańsze w dobie niezwykłych podwyżek inflacyjnych? Jakie są typy ogrzewania domu? Czym ogrzać dom, aby zaoszczędzić na kosztach ogrzewania?

Czym najlepiej ogrzewać dom?

Wybór ogrzewania to niezwykle ważna decyzja, którą należy podjąć już na etapie planowania budowy naszego domu, bowiem od systemu grzewczego zależeć będzie nasz późniejszy komfort mieszkania i jakość życia, które będą przekładać się również na koszty eksploatacji. To właśnie ogrzewanie domu pochłania najwięcej naszych wydatków. Jeśli mieszkamy w bloku, zazwyczaj nie mamy na to zbyt dużego wpływu, gdyż jesteśmy wówczas podłączeni do sieci miejskiej i korzystamy z centralnego ogrzewania. W przypadku domów natomiast przyłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej często bywa niemożliwe lub jest mocno utrudnione. Z tego powodu w zabudowie jednorodzinnej do ogrzewania wykorzystuje się kotły - węglowe, na pellet, gazowe, olejowe i elektryczne. Popularną alternatywą są również pompy ciepła. Zauważamy też znaczny wzrost zainteresowania energią odnawialną.

Rodzaje ogrzewania domu jednorodzinnego

Jakie ogrzewanie wybrać do domu jednorodzinnego? Każde rozwiązanie posiada zalety i wady. Które zatem ogrzewanie wybrać, aby późniejsze koszty ogrzewania w domu nas nie przeraziły? A może warto rozważyć ogrzewanie hybrydowe czyli z kilku źródeł ciepła? Dokonajmy analizy wydatków eksploatacyjnych i porównania kosztów ogrzewania, co być może pozwoli nam dostrzec, jakie systemy ogrzewania domu są najtańsze i najbardziej opłacalne.

Ogrzewanie gazem ziemnym

Ogrzewanie gazowe uważane jest za najbardziej ekologiczne rozwiązanie spośród konwencjonalnych źródeł energii. Dodatkowo jest mało wymagające w obsłudze, dlatego chętnie jest wybierane jako forma ogrzewania domu. W wygodny sposób mamy możliwość regulacji temperatury w pomieszczeniu i praktycznie nie ma żadnych problemów z obsługą kotła. W Polsce gaz ziemny dostarcza kilku dostawców, trzeba jednak się upewnić, że w pobliżu nowego domu istnieje sieć gazowa, do której moglibyśmy się podłączyć.

Ceny gazu ziemnego dla odbiorców indywidualnych niestety w 2021 r. znacznie wzrosły, a rachunki za ogrzewanie gazowe okazały się być o 50-300 procent wyższe niż wcześniej. Na szczęście rząd obniżył VAT z 23% na 8%, a następnie do 0% a także zwolnił sprzedaż gazu ziemnego z akcyzy, jeśli jest on wykorzystywany np. do celów w grzewczych w gospodarstwie domowym. W efekcie orientacyjny koszt ogrzewania domu w 2022 r. w sezonie grzewczym osiągnął poziom 0,25 zł/kWh. Zatem, korzystając z preferencyjnej stawki VAT na energię gazową dla gospodarstw domowych, średni koszt ogrzania dobrze ocieplonego domu o powierzchni 100 m2 może wynieść około 2500 zł. Przy większym zapotrzebowaniu energetycznym, koszt ogrzania takiego domu może wzrosnąć aż do 4800zł.

Należy pamiętać, że ogrzewanie domu gazem ziemnym to rozwiązanie, które sprzyja środowisku naturalnemu. W tym przypadku emisja dwutlenku węgla jest około 50% mniejsza w porównaniu do spalania węgla. Podobnie jest z emisją do atmosfery tlenku azotu, dwutlenku siarki i pozostałych pyłów. Jest to zatem sposób zapobiegający smogowi i kwaśnym deszczom.

Ogrzewanie gazem płynnym

Jeżeli nie mamy możliwości podłączenia się do sieci gazowej, nie oznacza to, że musimy zrezygnować z chęci ogrzewania domu jednorodzinnego gazem. Możemy na działce postawić instalację zbiornikową LPG. Jest to również doskonałe rozwiązanie tymczasowe, jeśli wiemy, że w perspektywie kilku czy kilkunastu miesięcy sieć gazowa zostanie do nas doprowadzona. Wówczas po podłączeniu do sieci przeprowadzenie większych zmian nie będzie konieczne, gdyż kocioł zasilany gazem płynnym po drobnej przeróbce będzie spalać także gaz ziemny.

W przypadku ogrzewania gazem, zbiornik LPG możemy kupić lub wydzierżawić. Konieczne jest dobre przemyślenie jego lokalizacji. Musi on stać w bezpiecznej odległości od innych obiektów na działce naszej i sąsiedniej a także musi być zapewniony dojazd do niego lub możliwość napełniania spoza działki.

Dystrybutorów gazu płynnego na rynku jest wielu i każdy z nich może oferować swoją cenę. Jeśli możemy sobie pozwolić na wydatek kilkunastu tysięcy złotych, warto zakupić własny zbiornik. Daje nam to możliwość swobodnego wyboru dostawcy. Decydując się na dzierżawę instalacji zbiornikowej, unikamy tego wydatku, jednak jesteśmy związani umową długoterminową z jednym sprzedawcą.

Ceny propanu do celów grzewczych w 2021 r. i w 2022 r. wykazywały intensywne skoki. Dla porównania, w sierpniu 2021 średnio gaz płynny kosztował 2,33 zł/l, podczas gdy po inwazji Rosji na Ukrainę jego cena wzrosła aż do 4 zł/l. Przy założeniu jednak, że gaz zakupimy w cenie 3 zł/l, koszt ogrzewania domu wyniesie 0,47 zł/kWh (przy uwzględnieniu wartości opałowej ok. 24 M w fazie ciekłej i sprawności instalacji grzewczej na poziomie 95%).

Ogrzewanie węglem

Niestety, piece węglowe wciąż są najpopularniejszym sposobem ogrzewania do domów jednorodzinnych w Polsce a wykorzystywane do tego są najtańsze gatunki węgla. Jeśli zdecydujemy się na zakup węgla dobrego jakościowo, koszt ogrzewania może się diametralnie różnić. Warto jednak mieć na uwadze, że przy tej samej ilości węgla dobrej jakości uzyskamy nawet i dwa razy więcej ciepła niż spalając gorszy węgiel. Przy dobrze ocieplonym domu z owoczesnym kotłem o wysokiej sprawności, do ogrzania domu o powierzchni 150 m2, na całą zimę powinny wystarczyć zaledwie 2 tony dobrego węgla.

Orientacyjna cena ciepła, które uzyskamy w efekcie spalania wysokiej jakości węgla to ok. 0,08 zł/kWh (zakładając sprawność kotła 80%, wartość opałowa paliwa 29 MJ/kg a jego cena 610 zł/t). Spalając natomiast węgiel gorszej jakości i w nienowoczesnym kotle, koszt wytwarzanego ciepła wyniesie 0,11 zł/kWh. Dość popularny jest też węgiel typu ekogroszek i tutaj koszt wytwarzanego ciepła wynosi ok. 0,13 zł/kWh (zakładając sprawność kotła 70%, wartość opałową paliwa 28 MJ/kg i jego cenę 800 zł/t).

Nie możemy natomiast zapominać, że ogrzewanie węglem wypuszcza do atmosfery duże ilości dwutlenku węgla, tlenku węgla, tlenku azotu i innych szkodliwych pyłów, mogących wywoływać groźne dla nas choroby.

Ogrzewanie energią elektryczną

Jeszcze kilkanaście lat temu ogrzewanie domu prądem było całkowicie nieopłacalne, zatem mało kto decydował się na instalację kotła elektrycznego. Rozwijające się jednak technologie ogrzewania pozwoliły na zminimalizowanie kosztów, a tym samym koszty ogrzewania spadły i za energię elektryczną nie płacimy już tak dużo, jakby się mogło wydawać.

W przypadku ogrzewania elektrycznego mamy do czynienia z wieloma wariantami. Dość ekonomiczną opcją jest ogrzewanie akumulacyjne, które bazuje na piecach gromadzących ciepło. Energia jest magazynowana w momencie, gdy kosztuje najmniej, a więc w godzinach nocnych, a ciepło oddawane jest w ciągu dnia.

Decydując się na ogrzewanie konwekcyjne, wykorzystywane są urządzenia przemieniające energię elektryczną na ciepło drogą naturalnej konwekcji. To forma wykorzystywana raczej jako dodatkowe źródła ogrzewania.

W budynkach energooszczędnych coraz częściej spotykamy zastosowanie elektrycznego ogrzewania i montuje się tam piece elektryczne co. To także świetne rozwiązanie tam, gdzie nie ma możliwości podłączenia się do sieci gazowej. Przyłącze elektryczne bowiem to jedyny warunek instalacji kotła elektrycznego. Ogrzewanie elektryczne nie wymaga budowy komina ani przeznaczenia miejsca na składowanie opału.

Ogrzewanie drewnem i pelletem

W nowym roku, w efekcie kolejnych podwyżek cen prądu i gazu, część Polaków przerzuciła się na ogrzewanie domu drewnem i pelletem, gdyż jest to obecnie jedno z najtańszych i najbardziej efektywnych paliw.

Pellet to sprasowane i bardzo twarde odpady drewniane, poddawane procesowi suszenia. Wydziela tylko niewielką ilość szkodliwych substancji, a do tego jest lekki, co ułatwia jego transport i przechowywanie. Ma postać granulatu i bardzo dobrze sprawdza się w przypadku pieców z załadunkiem. Wiele osób pozostaje jednak wiernych tradycyjnej formie paliwa jaką jest drewno, ale dzięki postępowi technologicznemu, dziś ogrzewanie domu drewnem może efektywnie wspierać główne źródło ciepła poprzez system dystrybucji gorącego powietrza lub kominki z płaszczem wodnym. W 2022 r. to właśnie drewno było najtańszym dostępnym paliwem na rynku, a dodatkową jego zaletą jest wysoka dostępność. Jest to zatem zarówno ekonomiczne jak i komfortowe rozwiązanie centralnego ogrzewania we współczesnych, nowoczesnych domach.

Ogrzewanie olejowe

Ogrzewanie olejowe zapewnia wysoki standard bezpieczeństwa i komfortu użytkowania. Może być wykorzystywane do ogrzewania wyłącznie grzejników, ale także i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Jeśli taki piec zostanie odpowiednio zaprogramowany, nie będzie wymagał od nas żadnej obsługi poza regularnymi przeglądami i pracami konserwacyjnymi. Ten nowoczesny system ogrzewania wyposażony jest w automatykę, co pozwala na bardzo precyzyjne sterowanie temperaturą w pomieszczeniach.

Niestety , koszt instalacji pieca na ogrzewanie olejowe jak i jego instalacja są dość kosztowne. Cena zakupu kotła jednofunkcyjnego sięga 10 tysięcy zł. Za nowoczesny kocioł kondensacyjny natomiast zapłacimy ponad 25 tysięcy zł. Roczny koszt ogrzewania domu o powierzchni ok. 100 m2 natomiast wynosi mniej więcej 3-4 tysiące zł.

Ogrzewanie pompą ciepła

Pompy ciepła to urządzenia o wielu pozytywnych opiniach. Powietrzna pompa ciepła jest doceniana za niemal bezobsługową pracę systemu i brak emisji szkodliwych zanieczyszczeń. Niewątpliwą zaletą systemu grzewczego opartego na pompie ciepła są również niskie koszty roczne. Część energii pozyskuje się bowiem z odnawialnych źródeł, co zdecydowanie minimalizuje koszty ogrzewania. Przy stale rosnących cenach prądu oraz gazu ma to ogromne znaczenie. Największą niedogodność natomiast jest wysoka cena inwestycji, a dodatkowo w przypadku pomp wodnych czy też gruntowych mogą pojawić się problemy montażowe.

Zaplanowanie instalacji z pompami ciepła na etapie projektu domu nie wymaga budowy komina dymowego. Nie wymaga także dodatkowego miejsca a składowanie opału.

Ogrzewanie na paliwa stałe

Ogrzewanie domu paliwem stałym to tylko pozornie tani system grzewczy. Wymaga przemyślanego magazynowania i dużej kotłowni oraz pieca. Ponadto nie można zapominać o tym, że przyczynia się do zanieczyszczania środowiska, co w ostatnim czasie jest bardzo napiętnowane. To sprawia, że część kotłów na paliwo stałe będzie wycofywana z użytku.

Jakie są koszty ogrzewania domu?

Na koszt ogrzewania domu ma wpływ nie tylko rodzaj wybranego sposobu ogrzewania, ale przede wszystkim zapotrzebowanie cieplne budynku, wynikające ze stanu jego izolacji termicznej czyli ocieplenia domu i strat ciepła uciekającymi przez ściany, okna i drzwi a nawet i przez dach. To właśnie z tego powodu zauważamy, że ogrzewanie starych budynków jest dużo droższe niż domów nowo wybudowanych. Warto zapoznać się z zestawieniem zapotrzebowania energetycznego budynku, które w ujęciu rocznym prezentuje się następująco:

• budynek nieocieplony – 120-150 kWh/m2
• budynek ze słabą izolacją termiczną - 100 kWh/m2
• budynek o standardowej izolacji - 90 kWh/m2
• budynek dobrze izolowany termicznie - 60 kWh/m2
• budynek energooszczędny - 50 kWh/m2
• budynek niskoenergetyczny - 40 kWh/m2
• budynek pasywny - 15 kWh/m2

Jakie ogrzewanie dla domu 100 m2?

Jakie ogrzewanie zatem wybrać dla domu 100 m2, aby płacić jak najmniej? Analitycy pokazują, że w obliczu rosnących cen energii a także niepewności energetycznej warto postawić na ogrzewanie domu pompą ciepła. W dalszej kolejności wg nich opłacalne są i często wybieranymi metodami ogrzewania domu - ogrzewanie drewnem, a następnie gazem. Ich wyliczenia pokazują, że ogrzewanie domu węglem przy obecnych cenach kosztuje najwięcej a tym samym rozpada się mit i tanim węglu.

Ogrzewanie podłogowe czy instalacja grzejników?

Coraz częściej spotykamy się z ogrzewaniem podłogowym. To system ogrzewania płaszczyznowego powoli wypierający tradycyjne ogrzewanie kaloryferami. Jest ono całkowicie niewidoczne a zapewnia równomierne ogrzewanie pomieszczeń. Jeszcze do niedawna był to luksus, dziś w nowoczesnym budownictwie staje się niemal standardem.

Jaki kocioł wybrać?

Większość polskich domów ogrzewają kotły na węgiel i drewno, jednak zauważamy, że coraz to częściej wybierane są kotły na gaz. Nie potrzebują one kotłowni, zainstalować można je w kuchni, łazience bądź na korytarzu. Kotły kondensacyjne powoli wypierają te tradycyjne ze względu na wyższą aż o kilkanaście sprawność. Kotły elektryczne natomiast nie potrzebują ani komina ani kotłowni ani miejsca na składowanie opału. Są tak samo niewielkie jak kotły gazowe i mogą zawisnąć w kuchni, łazience i na korytarzu.

Najlepsze ogrzewanie do domu - podsumowanie

Jakie ogrzewanie w nowym domu jest najlepsze? Widzimy, że mamy wiele metod ogrzewania domu i trudno samodzielnie podjąć właściwą decyzję, której konsekwencje będziemy odczuwać przez wiele kolejnych lat. Przed podjęciem decyzji warto skonsultować się ze specjalistami, którzy przedstawią nam wszelkie za i przeciw przy doborze odpowiedniej formy ogrzewania do naszego domu. I pamiętajmy - w przypadku ogrzewania domu nie zawsze najtańsze ogrzewanie oznacza najlepsze.